Wist je dat ongeveer 10% van de vrouwen pijn heeft tijdens de seks? En dat een groot deel daarvan denkt dat dat normaal is en er nu eenmaal bij hoort? Pijn tijdens de seks, of een pijnlijke of gevoelige vagina in het algemeen, is niet normaal. Toch lopen meer vrouwen ermee rond dan je denkt. En dat is zonde, want er is écht iets aan te doen!
Pijn tijdens seks, fietsen en zitten
Sommige vrouwen ervaren niet alleen vaginale pijn tijdens de seks, maar ook bij bijvoorbeeld fietsen, zitten en het dragen van strakke broeken. Het hoeft niet altijd scherpe pijn te zijn, er kan ook sprake zijn van een heel gevoelige vagina: fietsen, zitten, en het dragen van strakke broeken voelt dan vervelend. Sommige vrouwen omschrijven het als het gevoel continu seksueel opgewonden te zijn, terwijl ze dat niet zijn. Even Googlen en je komt al snel op PSAS (persistent sexual arousal syndrome) uit. Maar dit is lang niet altijd het geval!
Niet altijd PSAS, maar wat dan wel?
Dit kan ook localized provoked vulvodynia (ook wel LPV of vulvodynie genoemd) zijn. De ingang van de vagina is dan schraal, branderig of geïrriteerd, en bevat vaak rode plekjes die pijn doen als ze aangeraakt worden. De exacte oorzaak is helaas nog onbekend, maar vermoed wordt dat het te maken heeft met een verstoring in de zenuwen van de huid rondom de vagina. Deze verstoring leidt tot pijn of gevoeligheid.
Geen schimmelinfectie
Vaak herkennen huisartsen deze klachten niet meteen en stellen zij een schimmelinfectie vast. Maar bij vulvodynie is er geen sprake van een schimmel, bacterie of van een ernstige huidziekte. Een kuurtje tegen een schimmelinfectie zal dus niet helpen.
De effecten op lange termijn
Wanneer vrouwen lang met deze klachten rondlopen, kan dat effect hebben op de huid en de spieren rondom de vagina. Maar ook op het zelfvertrouwen van de vrouw en natuurlijk op haar seksleven. Want als de vagina en seks steeds maar pijn doet of gevoelig is, kan dat het plezier in seks behoorlijk bederven en je zelfvertrouwen doen afnemen.
Wat is eraan te doen?
Veel vrouwen vinden het gênant om hiermee naar de huisarts te gaan. Of ze gaan wel, maar krijgen een kuurtje voor een schimmelinfectie. De klachten verdwijnen niet, en ze durven niet terug te gaan. Of ze denken dat het er nu eenmaal bij hoort, die pijn. Maar neem hier geen genoegen mee, want de klachten zijn vaak goed te behandelen! Wat kun je doen?
Overwin je angsten
Nee, het zijn geen fijne alledaagse klachten. Het liefst had je gewoon iets aan je arm of been. Het kan gênant voelen om met klachten in je intieme zone bij een huisarts of andere zorgverlener aan te kloppen. Maar probeer deze angsten toch te overwinnen voor jezelf. Er is namelijk echt iets te doen aan deze vervelende klachten. Bedenk je dat er gespecialiseerde zorgverleners zijn die iedere dag vrouwen met dit soort klachten zien. Voor hun is er dus niets vreemds aan. Laat je helpen! Hoe fijn is het idee van geen pijn of gevoeligheid meer down there? Je bent maar één telefoontje verwijderd van de eerste stap in die richting.
Naar de gynaecoloog
Een gynaecoloog kan vulvodynie vaststellen. Hij of zij kan daarvoor met een wattenstokje langs de vaginawand gaan. Wordt er vulvodynie vastgesteld, dan volgt er een persoonlijk behandelplan. Zo is het goed mogelijk dat je een zalfje meekrijgt om de huid te kalmeren. Vraag je huisarts dus om een doorverwijzing. Geef aan dat je (nog steeds) vervelende vaginale klachten ervaart. Je kunt naar een gynaecoloog in het ziekenhuis gaan, maar er zijn ook kleinschaligere klinieken waar ze gespecialiseerd zijn in dit soort zaken. Vaak wordt een deel hiervan vergoed (wel even checken bij je zorgverzekeraar). Check bijvoorbeeld eens Vrouwenzorg van Bergman Clinics, de Vulvapoli of de Roosevelt Kliniek.
Naar een bekkenfysiotherapeut
Vind je het nog eng om naar de huisarts of gynaecoloog te gaan? Ga dan eerst naar een bekkenfysiotherapeut (vind er hier een bij jou in de buurt). Hier heb je geen verwijzing van de huisarts voor nodig. Vaak is een goede bekkentherapeut wel bekend met vulvodynie. De bekkentherapeut kan je helpen om de spieren rondom de vagina beter te ontspannen door middel van oefeningen. Door langdurige pijn rondom de vagina kunnen de spieren daar namelijk onbewust steeds aangespannen zijn. En dat veroorzaakt ook weer pijn. Zie hier de vicieuze cirkel! Een ontspannen bekkenbodem zal helpen de klachten te verminderen.
Heb geduld!
Dit is misschien het lastigste deel, maar zo belangrijk. Als je al jarenlang rondloopt met pijn of gevoeligheid, hebben deze klachten zich dus jarenlang opgebouwd, en heeft het ook de tijd nodig om te verbeteren. De huid en spieren rondom de vagina moeten weer herstellen, en dat gaat helaas niet van de een op de andere dag. Ga ervan uit dat dat zeker zes maanden, maar ook best een jaar kan duren. Maar als je vertrouwen en geduld hebt, aan de slag gaat met oefeningen van een bekkentherapeut en met het behandelplan van de gynaecoloog, zul je echt verbetering gaan merken.
Bronnen:
1. 'Localized, provoked vulvodynia' Erasmus MC https://www6.erasmusmc.nl/47366/333765/vulvodynieinfovulva1
2. 'Pijn aan de vulva (provoked vulvodynie = PVD)' Vulvapoli https://vulvapoli.nl/informatie/90-pijn-aan-de-vulva-provoked-vulvodynie-pvd