'I took a pill in Ibiza'.. en in Nederland, in Frankrijk, elke vakantie, elke maand, elke week, elke dag -behalve tijdens mijn stopweek- 9 jaar lang. In mijn vorige persoonlijke post over de anticonceptiepil, vertelde ik hoe dat kleine pilletje, zo'n groot effect op me had en hoe onwijs numb ik er door bleek te worden en sinds ik dit deelde, krijg ik non-stop vragen over de pil en andere anticonceptie vormen. Tijd dus om een artikel te schrijven over 'de pil'.
Wanneer vrouwen starten met de pil, stijgt de kans dat ze aan de antidepressiva gaan met 80%
Ga maar gewoon aan de pil joh
Want vroeg of laat, krijgt vrijwel iedereen een keer in haar leven te horen, ga gewoon aan de pil joh. Last van veel krampen tijdens de menstruatie? als je aan de pil gaat heb je er geen last meer van. Last van veel acne? Ga maar aan de pil, die zal wel helpen. Onregelmatige cyclus? Ga maar aan pil joh. Veel bloedverlies en lange menstruatie? Ga maar aan de pil joh. Met zekerheid niet zwanger worden? de pil.. en nog tientallen anderen redenen.. de pil!
Bijna alsof het gewoon bij het 'volwassen worden' hoort. Wil je een volwassen vrouw zijn? Dan ga je aan de pil. Zo hoeven mannen zich niet druk te maken om condooms. Wordt bij de vrouwen PMS onderdrukt. Kun je lekker je natuurlijke cyclus en menstruatie onderdrukken en heb je een 'last' minder. Want, uiteindelijk gaat het daar dus eigenlijk om. De pil, is een makkelijk middel om van die kwaaltjes af te komen en zo min mogelijk mensen in je omgeving 'last' te laten hebben van jouw maandelijkse vloed. Of niet? (leuk weetje, de pil is gemaakt door een man.. hè verrassend!)
En we slikken het maar gewoon, zonder eigenlijk enig besef van wat het met ons doet en we vragen ons niet eens af of we het eigenlijk écht wel nodig hebben -vrijwel alles dat met de pil te verhelpen is, is ook doormiddel van gezonde voeding te verhelpen (op een enkele uitzondering na). Ikzelf ben bijna 2 jaar geleden gestopt met het slikken van de pil en op dat moment ging er een wereld voor me open. Ik besloot de 'lasten' opnieuw te ervaren en kwam erachter dat ik punt 1. over een hele hoop lasten heen ben gegroeid. En punt 2. dat sommige dingen heel makkelijk, met een beetje liefde en aandacht voor je lijf, op een andere manier op te lossen zijn.
Voor diegene die nu al een tijdje twijfelen over het stoppen, voor diegene die gewoon graag wat informatie op willen doen of voor diegene die dit lezen omdat ze het totaal niet met me eens zijn (dat mag!) heb ik dit artikel geschreven. Even wat feiten op een rij over dat pilletje dat je dagelijks voor het slapen slikt. Want wat is het nou eigenlijk, hoe werkt het, wat zijn de (mogelijke) bijwerkingen en wat gebeurt er met je lijf als je eraan begint of als je er mee stopt?
Note: Als ik over 'de pil' praat, heb ik het over alle anticonceptiepillen in het algemeen en de meest gebruikte varianten. Er zijn veel verschillende soorten, ieder met zijn eigen bijwerkingen.
Wat is de anticonceptiepil?
De pil is de meest gebruikte anticonceptiemethode (Anticonceptie is een verzamelnaam voor technieken voor het voorkomen van zwangerschap na geslachtsgemeenschap) in Nederland.
Hoe werkt de pil?
Je menstruele cyclus wordt geregeld door twee 'opper' hormonen namelijk oestrogeen en progesteron. (Lees hier meer over de menstruele cyclus.) In de pil zitten eenzelfde twee hormonen, maar dan zonder natuurlijke (bio-identieke) hormonen. Oftewel, de hormonen in de pil zijn synthetische vormen. Oestrogeen is bijna altijd: ethinylestradiol. Dit is oestrogeen variant die veel sterker in zijn werking is dan onze natuurlijke oestrogeen. En het andere stofje dat erin zit is progestageen. Progestageen kan zich hechten aan progesteronreceptoren. Ook progestageen is sterker in werking dan onze natuurlijke progesteron. Oke oke, moeilijk allemaal.. want wat betekent dit dan? Wat doen deze synthetische hormonen? Kort uitgelegd gebeurt er dit in je lijf:
De pil voorkomt (vrijwel altijd) de eisprong.
De pil maakt het slijm in de baarmoederhals dikker waardoor zaadcellen hier minder goed doorheen kunnen.
De hormonen beïnvloeden de baarmoederwand, zodat een bevrucht eitje zich daar niet kan innestelen.
En voilà, zo werkt je anti-conceptie. Klinkt eenvoudig en misschien zelfs wel onschuldig niet? Maar wat ons vaak niet vertelt wordt, zijn de volgende bijwerkingen die de pil (door de sterke werking van de synthetische hormonen) op ons lichaam heeft.
Mogelijke bijwerkingen van de pil
Baarmoeder: Het baarmoederslijmvlies (endometrium) wordt heel dun; dit kan soms leiden tot tussentijds bloedverlies. De kans op baarmoederkanker is kleiner bij vrouwen die de pil slikken.
Bloedstolling: Hogere kans op trombose en embolieën. Hoe meer ethinylestradiol een pil bevat, hoe hoger de kans. Bepaalde progestagenen geven ook een veel hogere kans.
Bloedvaten: Hogere kans op hoge bloeddruk. Bij atherosclerose en na een hartinfarct mag de pil niet meer gebruikt worden.
Borsten: Pijnlijke borsten, toename grootte, mastopathie*. Meer kans op borstkanker bij langdurig gebruik van de pil. Na (hormoon gevoelige) borstkanker mag de pil niet meer gebruikt worden.
Botten: De botdichtheid wordt gunstig beïnvloed (net als door lichaamseigen hormonen)
Buik: Misselijkheid, zuurbranden.
Cholesterol: Ongunstig cholesterol LDL kan toenemen, gunstig cholesterol HDL kan afnemen.
Eierstokken: De pil remt de laatste fase van de eicelrijping. Hierdoor komt er geen eisprong. De voorraad eicellen gaat met de pil even snel op als zonder pil. De kans op eierstokkanker is kleiner tijdens gebruik van de pil.
Hersenen: Hoge kans op depressies (wanneer vrouwen starten met de pil, stijgt de kans dat ze aan de antidepressiva gaan met 80%). Duizeligheid. Migraine. Er kunnen door hogere trombose kans bloedstolletjes in de hersenen terecht komen, dit kan een TIA of een herseninfarct veroorzaken.
Huid en haren: pigmentvlekken in het gezicht (melasma). Haaruitval.
Lever: Leverwerking kan verslechteren, vitamine b12 gehalte in bloed neemt af door hoger verbruik bij afbreken van het pil hormoon.
Libido: Afname is mogelijk.
Overgangsklachten: Overgangsklachten worden bestreden door de pil. Alleen tijdens een stopweek kunnen ze de kop opsteken.
Vagina: Drogere vagina, meer kans op infecties. Meer afscheiding.
Voor en nadelen van de pil
Voordelen anticonceptiepil
Maar 0,5% kans op een zwangerschap, mits je geen pil vergeet, diarree krijgt of moet overgeven (leuk weetje, hierdoor zijn zowel mijn broer als ik ter wereld gekomen, gelukkig heel gewenst :P)
Makkelijk, weinig zorgen
Regelmatige menstruatie cyclus
Minder last menstruatie klachten
Je kunt je menstruatie uitstellen (eerlijk, lijkt me niet geheel gezond..)
Verminderd kans op baarmoeder en eierstok kanker
Sommige pillen helpen bij acne
Vrouwen die geen oestrogeen van zichzelf aanmaken, hebben onwijs veel baad bij de pil en zij zijn zeker een uitzondering. Veelal zullen zij ook geen klachten ervaren omdat dit de enige manier is om hun hormonen juist in balans te houden!
Nadelen anticonceptiepil
Minder betrouwbaar bij braken, diarree en een vergeten pil
Relatief hoge dosis hormonen
Als je rookt en de pil gebruikt, verhoogde kans op hart en vaatziekten
Mogelijke kans op gewichtstoename
Beschermt niet tegen SOA's
Het baarmoederslijmvlies wordt dun; dit kan soms leiden tot tussentijds bloedverlies.
Hogere kans op trombose en embolieën
Hogere kans op hoge bloeddruk.
Hoge(!) kans op depressies
Vitamine b12 afname
Mogelijke afname libido
Drogere vagina, meer afscheiding en meer kans op infecties
(Zie bijwerkingen lijst hierboven)
Wat gebeurt er als ik stop met het slikken van de anticonceptiepil?
Na het lezen van de lijst hierboven, besloot ik mijn laatste strippen op te maken en te stoppen met de pil. Ik had toch geen vriend en die ene keer seks in de paar maanden, deed ik gewoon netjes met condoom. Dus waarom niet uitproberen en kijken wat er met mijn lijf gebeurt?
Uiteraard had mevrouw 'ik wil alles uitzoeken voordat ik ergens aan begin of mee stop' AKA ik dus, heel internet afgestruind en gekeken wat de 'afkickverschijnselen' zijn en wanneer mijn eigen natuurlijke cyclus weer op gang zou komen en goed functioneren. Ik was dus fully voorbereid en wist wat me te wachten stond. En dat brengt me bij een aantal DM's die ik kreeg van lieve volgers, die dit (oepsie!) niet hadden gedaan (niks mis mee ladies, maar tip van Jip: altijd even onderzoek doen als je iets in je lijf wilt stoppen of eruit wilt halen!) Er waren namelijk en aantal dames die gestopt waren met de pil, maar voor hun gevoel juist meer klachten kregen en zo snel mogelijk (te snel) weer aan de pil begonnen! Dus... hier in kaart gebracht wat er gebeurt in je lijf, hoe lang je lichaam nodig heeft om te 'ontpillen' en wanneer je natuurlijke cyclus weer opgang komt.
Stoppen met de pil 101
Je hebt jaren(!) de pil geslikt en je lichaam heeft haar volledige natuurlijke cyclus onderdrukt. Dat is een hele impact op je lijf en moet je niet met een korreltje zout nemen. Wanneer je stopt kun je dan ook niet verwachten dat je binnen 1, 2 of 10 weken weer de oude bent. Misschien ben je op je 13e wel begonnen en heeft je lichaam zich 10 of 20 jaar lang ontwikkelt, terwijl ze synthetische hormonen toegediend kreeg. Ze weet dus eigenlijk nog helemaal niet hoe ze -na de puberteit- moet functioneren zónder die hormonen. Maar ook als je na je puberteit bent begonnen, heeft het haar hele hormoonhuishouding moeten omgooien. Key words voor stoppen met de anticonceptie pil is dan ook: heb geduld! En for god's sake wees lief voor je lichaam.
Dit moet je weten als je stopt met de pil
- Direct na het stoppen met de pil krijg je nog het gebruikelijke vloeien (ongesteldheid) zoals je die kent van tijdens de stopweken. Na deze 'stopweek' en wanneer je normaal gesproken de pil weer zou nemen, begint pas je eerste pilloze dag.
- Het duurt een maand voordat de synthetische hormonen je lijf verlaten.
- Het kan een paar maanden duren voordat jouw eigen hormoonproductie weer op gang is gekomen en er weer een eisprong plaatsvindt. Het kan dus dat een ongesteldheid langer op zich laten wachten. De eerste cyclus kan dus makkelijk 8 weken en soms zelfs nog langer duren. (Bij mij duurde dit 3 maanden)
- Na je eerste ongesteldheid kan je cyclus nog onwijs onregelmatig zijn. Jep dit is shit, maar moet je even doorheen! (Neem je menstruatie cup of tampons dus maar gewoon overal mee naartoe!)
- Het duurt gemiddeld 6 maanden, voordat je weer een normale menstruele cyclus (cyclus tussen de 21 en 35 dagen en 2 dagen helderrood bloedverlies) hebt. Soms duurt het iets korter voor hij weer normaal is, soms zelfs nog (veel) langer!
Mogelijke bijwerkingen tijdens het 'ontpillen'
Note: sommige vrouwen hebben nergens last van, sommige hebben last van ALLES! (jaiks)
Buikkrampen en/of buikpijn
Misselijkheid
Hoofdpijn
Pijnlijke borsten en/of pijnlijke tepels
Stemmingswisselingen
Puistjes
Onregelmatige menstruatie
Hevige menstruatie krampen
Zodra je lijf en hormoonbalans weer in orde is, zullen de klachten vanzelf verdwijnen. Bij twijfel kun je altijd het beste even contact opnemen met je huisarts.
Veel gestelde vragen (die ik nog niet in de tekst heb behandeld)
'Waarom kom ik in gewicht aan door de pil?'
Kom je nou of niet aan van de anticonceptiepil? Dat is een hele goede vraag en er zijn veel tegenstrijdige antwoorden te vinden op het web. Daarom heb ik even (een paar uur, aii) onderzoek gedaan en ben tot de conclusie gekomen dat er een mogelijkheid is tot aankomen. Maar dit, zoals alle andere bijwerkingen, niet voor iedereen het geval hoeft te zijn. Gebeurt het wel, dan zijn dit drie mogelijke redenen:
Puberteit: Merendeel van de pil gebruikers, begint vlak voor of aan het begin van de puberteit. Dit bekent dat het meisjes lichaam, op het punt staat om zich te ontwikkelen in een vrouwenlichaam. Wat kan betekenen dat ze bredere heupen krijgen, grote borsten en in dus ook gewicht aankomen. In een dergelijke situatie, is de pil dus niet perse de aanleiding / aanstichter.
Ander eetgedrag: De pil bevat hormonen. Het kan dus zijn dat wanneer je net begint, de hormonen uit balans kunnen treden en je meer te maken hebt met 'trek' AKA cravings. Een beetje net zoals wanneer je ongesteld moet worden. Het kan dus zijn dat je onbewust meer of anders gaat eten. En dit heeft uiteraard invloed op je lijf.
Oestrogeen dominantie: Een boel vrouwen in het westen, hebben oestrogeen dominantie. Dit kan komen door teveel stress, overgewicht (en nog meer redenen) of door bijv. gebruik van de pil. Op het gewicht hebben de oestrogenen een dubbele werking. Ze spelen een rol in de aanmaak van vet en dragen bij tot de vochtretentie. Door deze twee mechanismen kunnen ze een gewichtstoename veroorzaken als ze in te grote hoeveelheden door de eierstokken worden afgescheiden of als ze niet in evenwicht worden gehouden door progesteron. Het vet zelf produceert ook weer oestrogeen, waardoor de vetophoping nóg sneller gaat, waardoor er nóg meer oestrogeen wordt aangemaakt en waardoor je dus weer aankomt, weer meer oestrogeen aanmaakt etc. Het kan dus zijn, dat wanneer je start met de (verkeerde) pil, je oestrogeen dominant wordt.
Bart Fauser, hoogleraar voortplantingsgeneeskunde aan het UMC Utrecht zegt over dezelfde vraag: ‘Eigenlijk weten we het niet goed. Dat je lichaam door de extra hormonen van de pil de eerste maanden wat vocht vasthoudt, is logisch. Of vrouwen ook blijvend dikker worden van de pil, is nog de vraag. Wetenschappelijk onderzoek komt met verschillende bevindingen. Klinische onderzoeken waaruit bleek dat er geen blijvende gewichtstoename is, werden bekostigd door pilfabrikanten zelf. Het is dus nog niet duidelijk of aankomen door de pil op de lange termijn wel echt kan.’ (bron)
'Hoe ging het 'ontpillen' bij jou?'
Ik stopte 1 januari 2017. De eerste 3 maanden bleef mijn menstruatie uit en had ik veel last van hoofdpijn en stemmingswisselingen. Niet super chill, maar ik wist dat dit kon gebeuren dus had me erbij neergelegd. Toen ik eenmaal ongesteld werd was dit onwijs heftig. Lang en veel bloeden, veel krampen en ik werd er letterlijk ziek van. Gelukkig was dit alleen de eerste 2 keer zo heftig. Wel was er zeker 8 maanden lang geen touw vast te knopen aan mijn cyclus. Hij was super onregelmatig. Dan was ik na 4 weken ongesteld en dan weer na 6 weken. Uiteindelijk begonnen mijn hoofdpijnen en stemmingswisselingen af te nemen en werden mijn menstruatie dagen wat minder heftig. Ook werd mijn natuurlijke cyclus na 8 maanden weer rustig en werd ik weer regelmatig ongesteld.
'Waarom ben je gestopt met de pil?'
Dat vertelde ik in deze blog :)
'Wat zijn goede alternatieve voor de anticonceptie pil?'
Hier ben ik nog volop onderzoek naar aan het doen en ga ik binnenkort een artikel over schrijven. Tevens ga ik schrijven over alle vormen van anticonceptie (denk spiraal, temperatuur methode, condooms, pessarium, min-pil, nuva-ring etc) . Voor iedereen werkt namelijk iets anders. Het is vooral belangrijk om te doen waar jij je goed (EN GEZOND!) door voelt.
'Ik begon met de pil vanwege klachten, kan ik deze ook oplossen door bijv. mijn voeding aan te passen?'
Dit kan zeker! Ik geloof heilig (en elke orthomoleculaire arts is het wel met me eens) dat 9 van de 10 klachten kunnen verdwijnen of verminderen door de juiste voeding of natuurlijke supplementen. Zo ook klachten m.b.t. je baarmoeder, menstruele cyclus etc. Ik ga hier een keer een artikel aan wijden. Maar mocht je willen stoppen met de pil en na het 'ontpillen' nog steeds onwijs veel klachten hebben, raad ik je aan naar een orthomoleculaire diëtist/arts/therapeut te gaan. Zij hebben (in tegenstelling tot de huisarts) onwijs veel verstand van voeding en de werking op je lichaam EN hormonen en hormoonhuishouding.
Maar wat nu? Stoppen of lekker doorslikken?
Uiteindelijk is het natuurlijk jouw eigen keuze. Mijn keus is volgens mij wel duidelijk, ik ben namelijk al 2 jaar gestopt. Maar jij moet vooral doen waar JIJ je goed bij voelt. En ik moedig je vooral aan onderzoek te doen naar bijv. alternatieven als je besluit te stoppen. (later ga ik daar nog meer over schrijven)
Voor nu hoop ik je vooral de info te hebben gegeven, waar je naar opzoek was!
Bronnen
IR. Moorman, Ralph (2015) hormoonbalans voor vrouwen, 2e druk, Amsterdam, Nederland, Moorman BV.